Organu z 29 marca 2021 r. nr 0114-KDIP1-3.4012.86.2021.1.k.p. (doręczone stronie w dniu 29 marca 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez podmiot, który w momencie ich Dodatkowo w w/w rozporządzeniu znajduje się zapis mówiący o tym że rejestracja dla potrzeb VAT nie musi również dotyczyć podmiotów wykonujących przewozy okazjonalne (art. 134a ust. 4 ustawy o VAT). Rejestracja dla potrzeb VAT a podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego. Formalna rejestracja dla potrzeb VAT nie jest Nieruchomości wykorzystywane do celów opodatkowanej VAT działalności gospodarczej. Pierwszym podstawowym warunkiem przysługiwania prawa do odliczenia przy nabyciu nieruchomości jest cel, w jakim ją nabywamy. Musi być wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych VAT według stawki 23%, 8%, 5% lub 0%. Względnie może być Aktualna linia interpretacyjna, prezentowana w omawianej interpretacji, potwierdza jednak prawo podatników do odliczenia VAT naliczonego z faktur wystawionych i otrzymanych w okresie Wyniki dla frazy: prowadzenie ewidencji dla celów podatku vat - 67 firm. Filtry: Najpopularniejsze . Wybierz z listy. Najpopularniejsze Alfabetycznie Prawo do odliczenia podatku naliczonego. Czynni podatnicy podatku VAT zostali wyposażeni w ustawowe prawo do odliczenia podatku naliczonego.. Jak możemy przeczytać w art. 86 ust. 1 ustawy VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o doradca podatkowy Wojciech Kieszkowski. Jednym z założeń pakietu SLIM VAT 3 ma być uregulowanie w przepisach zasad stosowania kursów przeliczeniowych w przypadku faktur korygujących, w tym także zbiorczych. Nie ma się co spodziewać rewolucji, ponieważ z zasady nowe przepisy będą powielać to, co już wynika z praktyki podatkowej. Ustawodawca w przepisie art. 109 ust. 3 ustawy o VAT wskazuje, że podatnik ma obowiązek prowadzić ewidencję dla celów VAT. Jak z niego wynika, podatnicy VAT czynni (czyli inni niż podatnicy wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 [zwolnienie przedmiotowe] oraz zwolnieni od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 [zwolnienie podmiotowe Odliczenie VAT a zawieszenie działalności gospodarczej. W trakcie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorcy mają prawo do odliczenia VAT z niektórych faktur kosztowych. Warunkiem jest w tym przypadku, aby dotyczyły kosztów stałych, np. mediów, czynszu za lokal. itp - jeżeli są związane z czynnościami opodatkowanymi Faktury wystawione na żądanie konsumentów, niezawierające NIP, nie wymagają obecnie ani nie będą wymagały po zmianach wykazywania ich w ewidencji VAT ani raportowania dla celów JPK. Sprzedaż dla osób fizycznych raportuje się na podstawie dobowych lub miesięcznych raportów kasowych. Zmiana w tym zakresie, która wejdzie w życie yc40EL1. Jednostki gospodarcze podczas swojej działalności gospodarczej nabywają materiały, towary i usługi, aby realizować cele, do jakich zostały powołane, tj. prowadzić działalność produkcyjną, usługową lub handlową. 1. Zakupy materiałów, towarów i usług w rachunkowości W myśl zapisów ustawy o rachunkowości materiały i towary to rzeczowe aktywa obrotowe. Rozumie się przez to materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym. Nabywane materiały, towary i usługi mogą być zużyte zaraz po ich nabyciu lub w okresach późniejszych. Od sposobu ich zużycia zależy sposób ewidencji i wyceny, który określany jest w dokumentacji opisującej zasady rachunkowości (polityce rachunkowości). Jednostki mogą bowiem ewidencjonować materiały i towary za pośrednictwem magazynów lub zrezygnować z ewidencji magazynowej, stosując uproszczenia. Materiały Materiały to rzeczowe składniki, nabywane przez jednostkę z przeznaczeniem do zużycia jako surowce do produkcji, do wykonywania usług lub budowy nowych obiektów. Można je przeznaczyć także do zużycia na cele ogólnogospodarcze, reklamy itp. Materiały występują w podmiotach gospodarczych pod różną postacią i dzielimy je na kilka grup rodzajowych: ● materiały podstawowe - to materiały zużywane w procesie produkcji wyrobów gotowych w postaci surowców i półfabrykatów oraz opakowania bezpośrednie, ● materiały pomocnicze - to materiały nadające produkowanym wyrobom określoną cechę, np. kolor. Mogą to być np. narzędzia, środki czystości, materiały biurowe, ● paliwo zużywane na cele technologiczne, transportowe, opałowe - np. węgiel, koks, brykiety, olej napędowy, benzyna, gaz, ● części zamienne do maszyn i urządzeń zużywane w czasie remontów i konserwacji, a także opakowania niezwiązane bezpośrednio z wyrobami gotowymi, ● odpady użytkowe, które zostały przyjęte do magazynu - np. złom. Bieżąca wycena materiałów W myśl zapisów ustawy o rachunkowości materiały mogą być ujmowane w księgach rachunkowych według: 1) cen nabycia (zmiennej ceny ewidencyjnej) - generalna zasada, 2) cen zakupu (zmiennej ceny ewidencyjnej) - tylko jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki, 3) stałej ceny ewidencyjnej - ceny ustalonej samodzielnie przez jednostkę, z uwzględnieniem różnic między tą ceną a rzeczywistą ceną ich nabycia albo zakupu, albo kosztami wytworzenia. Cena nabycia to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski. Natomiast za cenę zakupu przyjmuje się kwotę należną sprzedającemu, bez podlegającego odliczeniu VAT, a w przypadku importu powiększoną o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Zatem w przypadku wyceny materiałów w cenach zakupu koszty zakupu odpisywane są w całości na bieżąco w koszty w okresie ich poniesienia. Schemat 1. Cena stosowana do ewidencji materiałów w księgach rachunkowych Warto zwrócić uwagę na to, że cena zakupu może być stosowana wtedy, gdy nie zniekształca wartości aktywów i wyniku finansowego. Ten warunek nie będzie spełniony w przypadku, gdy koszty zakupu są wysokie i kształtują się na zmiennym poziomie w danym okresie sprawozdawczym. Wówczas wycena materiałów według ceny zakupu doprowadza do zniekształcenia aktywów i wyniku finansowego. UWAGA Wycena materiałów wg ceny zakupu jest możliwa tylko wtedy, gdy nie zniekształca wartości aktywów i wyniku finansowego. Dlatego, aby uniknąć zniekształcenia aktywów i wyniku finansowego, koszty zakupu, które nie powiększają wartości składników aktywów, należy: ● aktywować jako koszty dotyczące przyszłych okresów, ● zaliczyć bezpośrednio w koszty bieżącego okresu. Aktywowanie kosztów jest ważne w przypadku: ● ponoszenia znaczących kwot kosztów zakupu, ● kosztów wykazujących duże wahania w różnych okresach czasu. PRZYKŁAD 1 Ewidencja materiałów według cen zakupu Jednostka zakupiła materiały z przeznaczeniem do zużycia w procesie produkcji. Faktura wystawiona za zakupione materiały obejmowała także koszty transportu. Łączna wartość faktury opiewała na kwotę brutto w wysokości 63 960 zł, w tym: - wartość netto materiału: 50 000 zł, - usługa transportu: 2000 zł, - VAT naliczony podlegający odliczeniu: 11 960 zł. Jednostka prowadzi ewidencję materiałów według cen zakupu. Koszty zakupu odpisuje bezpośrednio w koszty działalności operacyjnej. Ewidencję kosztów jednostka prowadzi na kontach zespołu 4 i 5. Ewidencja księgowa: 1. Faktura dokumentująca zakup materiałów: Wn "Rozliczenie zakupu" 50 000 Wn "Usługi obce" 2 000 Wn "VAT naliczony" 11 960 Ma "Rozrachunki z dostawcami" 63 960 2. Księgowanie równoległe (usługa transportu): Wn "Koszty zakupu" 2 000 Ma "Rozliczenie kosztów" 2 000 3. Przyjęcie materiałów do magazynu według ceny zakupu (dokumentem Pz): Wn "Materiały" 50 000 Ma "Rozliczenie zakupu" 50 000 PRZYKŁAD 2 Ewidencja materiałów według cen nabycia Jednostka zakupiła materiały z przeznaczeniem do zużycia w procesie produkcji. Faktura wystawiona za zakupione materiały obejmowała także koszty transportu. Łączna wartość faktury opiewała na kwotę brutto w wysokości 67 650 zł, w tym: - wartość netto materiału: 40 000 zł, - usługa transportu: 15 000 zł, - VAT naliczony podlegający odliczeniu: 12 650 zł. Jednostka prowadzi ewidencję: ● materiałów - według ceny nabycia, ● kosztów - na kontach zespołu 4 i 5. Ewidencja księgowa: 1. Faktura dokumentująca zakup materiałów: Wn " Rozliczenie zakupu" 55 000 Wn "VAT naliczony" 12 650 Ma "Rozrachunki z dostawcami" 67 650 2. Przyjęcie materiałów do magazynu według ceny nabycia (dokumentem Pz) Wn "Materiały" 55 000 Ma "Rozliczenie zakupu" 55 000 Kryteriami wyceny materiałów według przyjętego sposobu wyceny przychodu i rozchodu materiałów są ● zmienne ceny ewidencyjne (ceny zakupu lub ceny nabycia), ● stałe ceny ewidencyjne. Przy systemie zmiennych cen ewidencyjnych przychody materiałów należy wyceniać według rzeczywistych cen zakup lub nabycia wykazanych na fakturach wystawionych przez dostawców. Wyceny tej dokonuje się przy zakupach dokonywanych od różnych dostawców, w różnym czasie i po różnych cenach. Natomiast przy systemie stałych cen ewidencyjnych przychody i rozchody materiałów ewidencjonowane są według cen nie zmieniających się w ciągu dłuższego czasu. Dlatego w celu uzyskania rzeczywistej wartości rozchodu materiałów niezbędne jest: ● obliczenie wskaźnika narzutu odchyleń od cen ewidencyjnych, ● obliczenie kwoty narzutu odchyleń od cen ewidencyjnych przypadające na poszczególne kierunki rozchodów materiałów i zapas końcowy. Tabela 1. Przykładowe tytuły powstania odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów Lp. Odchylenia dotyczące zapasu materiałów Odchylenia korygujące wartość ewidencyjną materiałów rozchodowanych z magazynu do poziomu cen zakupu lub nabycia 1. Od zakupionych materiałów przyjętych do magazynu Od materiałów sprzedanych 2. Od materiałów przyjętych z przerobu Od materiałów zużytych do produkcji wyrobów lub przy świadczeniu usług, lub zużytych na potrzeby jednostki 3. Od materiałów objętych obniżką cen Od materiałów zużytych lub wydanych nieodpłatnie na inne cele niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, np. wydanych jako darowizny 4. Od materiałów wydanych na potrzeby budowy lub ulepszenia środków trwałych Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów powstają w wyniku różnic między rzeczywistymi cenami zakupu lub nabycia a cenami przyjętymi do ewidencji zapasów materiałów. Odchylenia ta ewidencjonuje się na koncie "Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów". Konto "Odchylenia od cen ewidencyjnych" służy więc do ewidencji różnic: ● między rzeczywistymi cenami zakupu lub nabycia a cenami przyjętymi do ewidencji zapasów, ● wynikających z aktualizacji wyceny materiałów i towarów do poziomu cen sprzedaży netto niższych od stosowanych cen ewidencyjnych, wymaganej na dzień bilansowy, ● wynikających ze zmiany cen ewidencyjnych, ● spowodowanych trwałą utratą wartości materiałów i towarów. Jeśli konto "Odchylenia od cen ewidencyjnych" wykazuje saldo: ● debetowe - oznacza to, że do ewidencji zapasów w momencie ich przyjęcia przyjęto ceny niższe od rzeczywistej ceny zakupu lub nabycia, ● kredytowe - oznacza to, że do ewidencji zapasów w momencie ich przyjęcia przyjęto ceny wyższe od rzeczywistej ceny zakupu lub nabycia. Odchylenia powinny być rozliczane w określonych okresach uzależnionych od wahań stanów zapasów materiałów oraz wielkości odchyleń od ich cen ewidencyjnych. Schemat 2. Sposoby rozliczania odchyleń od cen ewidencyjnych zapasów materiałów Wskaźnik odchyleń przeciętnych (Wo), za pomocą którego rozlicza się proporcjonalnie odchylenia od cen ewidencyjnych na część przypadającą na zapas i rozchód materiałów i towarów, należy obliczać według poniższego wzoru (znaki literowe nadane przez autora): Wo = (O × 100) : (Z + R) gdzie: Wo - wskaźnik odchyleń przeciętnych, O - odchylenia od cen ewidencyjnych - za dany okres sprawozdawczy oraz podlegający rozliczeniu stanem tych odchyleń na początek tego okresu sprawozdawczego, Z - ustalona na koniec okresu sprawozdawczego wartość zapasów w cenach ewidencyjnych, R - rozchód zapasów za okres sprawozdawczy ustalony w cenach ewidencyjnych lub Wo = (Opo + Obo) × 100 : (Zpo + Zbo) gdzie: Wo - wskaźnik odchyleń przeciętnych, Opo - odchylenia od cen ewidencyjnych początkowego okresu - na początek okresu sprawozdawczego, Obo - odchylenia od cen ewidencyjnych bieżącego okresu - dotyczące zakupu w bieżącym okresie, Zpo - wartość zapasów w cenach ewidencyjnych - ustalona na początek okresu sprawozdawczego, Zbo - wartość zapasów w cenach ewidencyjnych - dotycząca zapasu zakupionego w bieżącym okresie. Za pomocą wskaźnika odchyleń przeciętnych (Wo) oblicza się: ● odchylenia od cen ewidencyjnych przypadające na rozchód towarów lub materiałów (Oce): Oce = (R × Wo) : 100 gdzie: Oce - odchylenia od cen ewidencyjnych przypadające na rozchód towarów lub materiałów, R - rozchód zapasów za okres sprawozdawczy ustalony w cenach ewidencyjnych, Wo - wskaźnik odchyleń przeciętnych. ● odchylenia od cen ewidencyjnych, przypadające na zapasy towarów lub materiałów (Oz): Oz = (Z × Wo) : 100 lub Oz = (O - Oce) gdzie: Oz - odchylenia od cen ewidencyjnych, przypadające na zapasy towarów lub materiałów Z - ustalona na koniec okresu sprawozdawczego wartość zapasów w cenach ewidencyjnych, Wo - wskaźnik odchyleń przeciętnych. Oce - odchylenia od cen ewidencyjnych przypadające na rozchód towarów lub materiałów. Najpóźniej na koniec każdego roku obrotowego odchylenia od cen ewidencyjnych powinny zostać zweryfikowane. Na saldzie powinny pozostać tylko odchylenia stanowiące rzeczywiste różnice między ceną ewidencyjną a rzeczywistą ceną zakupu (nabycia) materiałów lub towarów pozostających w zapasie. PRZYKŁAD 3 Jednostka "LUX" posiada w swoich księgach następujące salda: Tabela 2. Salda w księgach jednostki "LUX" Rodzaj salda Wartość Zapas początkowy materiałów (Sp.) - Zpo 200 000 zł Zapas materiałów zakupiony w bieżącym miesiącu - Zbo 180 000 zł Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Wn) przypadające na zapas początkowy (Sp.) - Opo 2 200 zł Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Wn) dotyczące zakupu w bieżącym miesiącu - Obo 5 400 zł Rozchód materiałów bezpośrednich w bieżącym miesiącu - R 120 000 zł Ustalenia: 1. Wskaźnik narzutu odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów: Wo = (2200 zł + 5400 zł) : (200 000 zł + 180 000) × 100 = 2% 2. Narzut odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów przypadający na: - rozchód materiałów: Oce = 120 000 zł × 2% = 2400 zł - zapas końcowy materiałów: Oz = (200 000 zł + 180 000 zł - 120 000 zł) × 2% = 260 000 zł × 2% = 5200 zł Ewidencja księgowa (w bieżącym miesiącu): 1. Przyjęcie do magazynu materiałów: Wn "Materiały" 180 000 Ma "Rozliczenie zakupu" 180 000 2. Zaewidencjonowanie odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów: Wn "Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów" 5 400 Ma "Rozliczenie zakupu" 5 400 3. Rozchód materiałów z magazynu do zużycia: Wn "Zużycie materiałów" 120 000 Ma "Materiały" 120 000 4. Przeniesienie kosztów na konto zespołu 5 - dotyczące działalności podstawowej (dot. Wn "Koszty działalności podstawowej" 120 000 Ma "Rozliczenie kosztów" 120 000 5. Proporcjonalne przeksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych dotyczących rozchodu materiałów: Wn "Zużycie materiałów" 2 400 Ma "Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów" 2 400 6. Przeniesienie odchyleń od cen ewidencyjnych na konto zespołu 5 - dotyczące działalności podstawowej (dot. poz. 5): Wn "Koszty działalności podstawowej" 2 400 Ma "Rozliczenie kosztów" 2 400 Na koniec okresu sprawozdawczego ustalono: 1. Saldo materiałów, tj.: (200 000 zł + 180 000 zł - 120 000 zł) = 260 000 zł; 2. Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (Wn), tj.: (2200 zł + 5400 zł - 2400 zł) = 5200 zł; 3. Rzeczywistą wartość zapasów materiałów, tj.: (260 000 zł + 5200 zł) = 265 200 zł. Ewidencja materiałów Zakup materiałów ewidencjonowany jest na koncie "Materiały". Ewidencja ta może być prowadzona metodą: ● ilościowo-wartościową, ● ilościową, ● wartościową, ● bezpośredniego odpisywania wartości materiałów w koszty na dzień ich zakupu. Schemat 3. Metody prowadzenia ksiąg pomocniczych dla rzeczowych składników aktywów obrotowych Tabela 3. Charakterystyka metod prowadzenia ksiąg pomocniczych dla rzeczowych składników aktywów obrotowych Rodzaj ewidencji Charakterystyka Ewidencja ilościowo-wartościowa Ujmuje się w niej obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych dla każdego składnika. Ewidencja ilościowa obrotów i stanów Prowadzona jest wyłącznie w jednostkach naturalnych dla poszczególnych składników lub ich jednorodnych grup. Wartość stanu należy wyceniać przynajmniej na koniec okresu sprawozdawczego, za który następują rozliczenia z budżetem z tytułu podatku dochodowego, dokonane na podstawie danych rzeczywistych. Ewidencja wartościowa obrotów i stanów Objęte nią są materiały oraz opakowania. Ewidencja ta prowadzona jest przez punkty obrotu detalicznego lub miejsca składowania, której przedmiotem zapisów są tylko przychody, rozchody i stany całego zapasu. Odpisywanie w koszty wartości materiałów na dzień ich zakupu Połączone jest ono z ustalaniem stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy. Ewidencja zakupu i rozchodu materiałów składowanych w magazynie Jeśli jednostka podejmie decyzję, że materiały objęte są ewidencją księgową podczas składowania w magazynie, to wartość tych materiałów na dzień ich zakupu ujmuje na koncie "Materiały" (na podstawie dokumentu od dostawcy). Dopiero w momencie rozchodu tych materiałów odnosi ich wartość w koszty. Do ewidencji procesu zakupu można wykorzystać konto "Rozliczenie zakupu". Jednostki nie mają ustawowego obowiązku stosowania tego konta. Samodzielnie decydują o jego prowadzeniu. Jednak podejmując decyzję o wprowadzeniu konta "Rozliczenie zakupu", w zakładowym planie kont powinien znaleźć się odpowiedni zapis określający do jakich transakcji będzie ono używane. W praktyce przyjęło się, że konto "Rozliczenie zakupu" można stosować do księgowania zakupu zarówno materiałów, jak i towarów, ale także do rozliczania zakupionych środków trwałych bądź usług. Prowadzenie konta dotyczącego rozliczania zakupu materiałów pozwala na ustalenie: ● zgodności ilościowej i jakościowej zafakturowanych materiałów i towarów w stosunku do ilości i jakości stwierdzonej przy dostawie, ● poprawności naliczania cen, marż i upustów, ● kwot naliczonego podatku VAT, ● kwot wynikających z cła i podatku akcyzowego, ● kosztów zakupu, ● ewentualnych niedoborów lub nadwyżek, ● stanu materiałów lub towarów w drodze - gdy jest faktura od dostawcy, a nie nastąpiło przyjęcie do magazynu, ● stanu dostaw niefakturowanych - gdy było przyjęcie do magazynu, a nie ma faktury, ● różnicy między rzeczywistą ceną zakupu a stałą ceną ewidencyjną. Możliwe są dwa warianty zastosowania konta "Rozliczenie zakupu": 1) księgowanie na tym koncie wszystkich operacji zakupu materiałów (lub towarów), 2) księgowanie na tym koncie tylko tych operacji zakupu materiałów (lub towarów), w których stwierdzono rozbieżności pomiędzy danymi z faktur od dostawców a dowodami przyjęcia dostawy (Pz), a także dostaw niefakturowanych oraz dostaw w drodze. Zazwyczaj zakup materiałów (także towarów) księgowany jest w następujących operacjach gospodarczych: ● zakup na podstawie faktury VAT, ● dostawa i przyjęcie do magazynu na podstawie dokumentu Pz. Po zakończeniu okresu sprawozdawczego na koncie "Rozliczenie zakupu" należy ustalić następujące wielkości: ● materiały/towary w drodze - saldo Wn konta "Rozliczenie zakupu" oznacza, że do końca okresu sprawozdawczego nie otrzymano dostawy materiałów lub towarów (nie było przyjęcia do magazyn). Wartość tego salda wykazujemy w aktywach bilansu, ● dostawy niefakturowane - saldo Ma konta "Rozliczenie zakupu" oznacza, że do końca okresu sprawozdawczego jednostka nie otrzymała faktury od dostawcy za przyjęte do magazynu towary lub materiały. Wartość tego salda wykazujemy w pasywach bilansu jako zobowiązanie. W jednostkach, które rozliczają koszty na kontach zespołu 4 i 5 zakup i przekazanie materiałów do zużycia ewidencjonuje się następująco: 1. Zakup materiałów na podstawie faktury VAT: Wn "Rozliczenie zakupu", Wn "VAT naliczony", Ma "Rozrachunki z dostawcami". 2. Przyjęcie materiałów do magazynu (na podstawie Pz): Wn "Materiały", Ma "Rozliczenie zakupu". 3. Wydanie materiałów z magazynu (na podstawie Rw): Wn "Zużycie materiałów", Ma "Materiały". 4. Przeniesienie wartości materiałów na konto zespołu 5: Wn "Koszty działalności podstawowej", Ma "Rozliczenie kosztów". Jak wcześniej wspomniano bieżąca ewidencja zakupu materiałów może być oparta na: ● rzeczywistych cenach zakupu (nabycia), ● stałych cenach ewidencyjnych (art. 34 ust. 2 uor). Jeśli jednostka prowadzi ewidencję przychodu materiałów w stałych cenach ewidencyjnych, to ewidencja ich rozchodu też jest prowadzona na poziomie stałych cen ewidencyjnych. Przyjmując za ceny ewidencyjne materiałów stałe ceny ewidencyjne różniące się od rzeczywistych cen nabycia (zakupu), należy równocześnie wskazać sposób ewidencji i rozliczenia odchyleń od cen ewidencyjnych zapasów. Natomiast w przypadku gdy materiały są wyceniane według cen rzeczywistych (nabycia lub zakupu), do ewidencji rozchodu również należy przyjąć te ceny. Wówczas rozchód materiałów wycenia się według jednej z poniższych metod określonych w ustawy o rachunkowości, tj.: ● według cen przeciętnych, tj. ustalonych w wysokości średniej ważonej cen (kosztów) danego składnika aktywów, ● przyjmując, że rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najwcześniej nabyła (wytworzyła) - tzw. metoda FIFO, ● przyjmując, że rozchód składników aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników, które jednostka najpóźniej nabyła (wytworzyła) - tzw. metoda LIFO, ● w drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen (kosztów) tych składników aktywów, które dotyczą ściśle określonych przedsięwzięć, niezależnie od daty ich zakupu lub wytworzenia. UWAGA Zasada wyceny materiałów musi być opisana w polityce rachunkowości i konsekwentnie stosowana. PRZYKŁAD 4 Jednostka "ESKA" zakupiła 200 szt. materiałów podstawowych do produkcji wyrobów w cenie 40 zł/szt., co udokumentowane zostało fakturą zawierającą następujące dane: a) wartość netto: 8000 zł, b) podatek VAT: 1840 zł, c) wartość brutto: 9840 zł. W danym okresie do produkcji wydano 160 szt. materiałów o wartości 6400 zł. Jednostka prowadzi ewidencję materiałów według cen zakupu. Do ewidencji kosztów działalności operacyjnej jednostka stosuje konta zespołu 4 i 5. Ewidencja księgowa: 1. Faktura VAT dokumentująca zakup materiałów podstawowych: Wn "Rozliczenie zakupu" 8 000 Wn "VAT naliczony" 1 840 Ma "Rozrachunki z dostawcami" 9 840 2. Pz - przyjęcie materiałów do magazynu: (200 szt. × 40 zł/szt.) = 8000 zł Wn "Materiały" 8 000 Ma "Rozliczenie zakupu" 8 000 3. Rw - wydanie materiałów do produkcji: (160 szt. × 40 zł/szt.) = 6400 zł Wn "Zużycie materiałów" 6 400 Ma "Materiały" 6 400 4. Przeniesienie wartości materiałów na konto zespołu 5: Wn "Koszty działalności podstawowej" 6 400 Ma "Rozliczenie kosztów" 6 400 Ewidencja zakupu materiałów bezpośrednio odpisywanych w koszty Ustawa o rachunkowości (dalej: uor) dopuszcza możliwość odpisania w koszty wartości materiałów w momencie ich zakupu połączone z ustalaniem stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy (jest to także uzależnione od sposobu obliczania wysokości zaliczek na podatek dochodowy). Z przepisów ustawy o rachunkowości nie wynika jednak, jak często należy dokonywać korekty kosztów o wartość stanu zapasów. Wiadomo tylko, że należy jej dokonać nie później niż na dzień bilansowy. Korekty kosztów o wartość stanu materiałów odpisanych w koszty w momencie zakupu mają też wpływ na wysokość zaliczki na podatek dochodowy. UWAGA Zapas materiałów odpisywanych bezpośrednio w koszty nie jest objęty ewidencją bilansową w księgach rachunkowych. Dopiero najpóźniej na dzień bilansowy następuje wycena zapasów materiałów i odpowiednia korekta kosztów. Wynika to z art. 17 ust. 2 pkt 4 uro, zgodnie z którym kierownik jednostki, uwzględniając rodzaj i wartość poszczególnych grup rzeczowych składników aktywów obrotowych posiadanych przez jednostkę, może podjąć decyzję o odpisywaniu w koszty: ● wartości materiałów i towarów - na dzień ich zakupu, ● produktów gotowych - w momencie ich wytworzenia, - połączonym z ustalaniem stanu tych składników aktywów i ich wyceną oraz korektą kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy. Oznacza to, że dla celów bilansowych wystarczające jest, aby dokonywać korekty kosztów o wartość niesprzedanych i niezużytych składników aktywów obrotowych raz na koniec roku obrotowego. Mimo braku zapisów ustawowych, w celu prawidłowego ustalenia wyniku finansowego jednostka powinna jednak dokonywać korekty kosztów o stan zapasów na koniec każdego okresu sprawozdawczego (np. miesiąca bądź kwartału). W księgach rachunkowych operacje związane z zakupem materiałów i odpisywaniem ich wartości w koszty w momencie zakupu oraz korektę kosztów na dzień bilansowy ujmuje się w następujący sposób: 1. Zakup materiałów na podstawie faktury VAT: Wn "Koszty według rodzajów" w analityce "Zużycie materiałów", Wn "VAT naliczony", Ma "Rozrachunki z dostawcami", równolegle Wn "Koszty działalności podstawowej", Ma "Rozliczenie kosztów". 2. Korekta kosztów o wartość pozostałych materiałów, nie później niż na dzień bilansowy lub co najmniej zgodnie z częstotliwością obliczania zaliczek na podatek dochodowy Wn "Materiały", Ma "Koszty według rodzajów" w analityce "Zużycie materiałów", równolegle Wn "Rozliczenie kosztów", Ma "Koszty działalności podstawowej". Na początku następnego okresu sprawozdawczego lub bezpośrednio przed ustaleniem nowego stanu (towarów czy materiałów) oraz jego wyceny należy dokonać odwrócenia dokonanej na koniec poprzedniego okresu korekty kosztów i wartości materiałów. Można tę operację wykonać na początku następnego okresu sprawozdawczego poprzez ponowne zarachowanie w koszty wartości materiałów z odwrotnym zapisem. PRZYKŁAD 5 Jednostka "Max" ewidencjonuje wartość kupionych i wytworzonych składników aktywów obrotowych bezpośrednio w koszty. Do ewidencji kosztów stosuje zespoły kont 4 i 5. Za dziewięć miesięcy 2016 r. (od stycznia do września) jednostka zaewidencjonowała bezpośrednio w koszty materiały o wartości 1 000 000 zł. Stan magazynowy jednostki - na podstawie spisu z natury - przedstawia tabela 4. Tabela 4. Stan magazynu Lp. Rodzaj zapasu Stan na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego (31 sierpnia 2016 r.) Stan na koniec bieżącego okresu sprawozdawczego (30 września 2016 r.) 1. Materiały 200 000 160 000 Razem 200 000 160 000 Jednostka przyjęła, że rozliczenie w ciężar kosztów wartości ustalonej na koniec poprzedniego okresu następuje na początku następnego okresu sprawozdawczego. Ewidencja księgowa: I) w bieżącym okresie sprawozdawczym 1. Zakup materiałów - odpisanie w koszty wartości materiałów w dniu ich zakupu: a) w układzie rodzajowym - na kontach zespołu 4 Wn "Zużycie materiałów" 1 000 000 Wn "VAT naliczony" 230 000 Ma "Rozrachunki z dostawcami" 1 230 000 b) w układzie kalkulacyjnym - na kontach zespołu 5 Wn Konta zespołu 5 1 000 000 zł Ma "Rozliczenie kosztów" 1 000 000 zł Korekta kosztów o wartość stanu zapasów dokonywane na koniec okresu sprawozdawczego: 2. Wartość materiałów nieprzekazanych do zużycia - rozliczenie na 1 września 2016 r. według stanu zapasów na 31 sierpnia 2016 r.: a) w układzie rodzajowym - na kontach zespołu 4 Wn "Zużycie materiałów" 200 000 Ma "Materiały" 200 000 b) w układzie kalkulacyjnym - na kontach zespołu 5 Wn Konta zespołu 5 200 000 Ma "Rozliczenie kosztów" 200 000 3. Wartość materiałów nieprzekazanych do zużycia - stan na 30 września 2016 r.: a) w układzie rodzajowym - na kontach zespołu 4 Wn "Materiały" 160 000 Ma "Zużycie materiałów" 160 000 b) w układzie kalkulacyjnym - na kontach zespołu 5 Wn "Rozliczenie kosztów" 160 000 Ma Konta zespołu 5 160 000 II) w kolejnym okresie sprawozdawczym 4. Odwrócenie (w kolejnym okresie sprawozdawczym) korekty kosztów o wartość stanu zapasów dokonywanego na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego: a) w układzie rodzajowym - na kontach zespołu 4 Wn "Zużycie materiałów" 160 000 Ma "Materiały" 160 000 b) w układzie kalkulacyjnym - na kontach zespołu 5 Wn Konta zespołu 5 160 000 Ma "Rozliczenie kosztów" 160 000 W bieżącym okresie sprawozdawczym W kolejnym okresie sprawozdawczym Jak wynika z art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy zobowiązani są wpłacać na rachunek urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy: ● za okresy miesięczne - w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni - w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące, ● za okresy kwartalne - w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który zaliczka jest wpłacana - w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie kwartały, ● w formie uproszczonej - w termie do 20 dnia każdego miesiąca, w wysokości 1/12 podatku należnego wykazanego w zeznaniu złożonym w roku poprzedzającym dany rok podatkowy. Jeżeli w tym zeznaniu podatnicy nie wykazali podatku należnego, mogą wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości 1/12 podatku należnego wynikającego z zeznania złożonego w roku poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata. Jeśli również w tym roku podatnicy nie wykazali podatku należnego, to nie są możliwe wpłaty zaliczek w uproszczonej formie. Dla celów bilansowych wystarczające jest, aby przeprowadzanie spisu z natury zapasów odbywało się na dzień bilansowy, bez konieczności dokonywania ich inwentaryzacji w trakcie roku obrotowego. Jednak w świetle aktualnego stanowiska organów podatkowych podatnik, który dla celów bilansowych zaliczył wydatki na zakup materiałów (towarów) w koszty na dzień ich zakupu, powinien dokonywać inwentaryzacji zapasów tych materiałów (także towarów) na koniec każdego okresu sprawozdawczego (miesiąca lub kwartału). Podatnik powinien również skorygować wielkość kosztów o rzeczywisty stan zapasów w każdym okresie rozliczeniowym, za który ustala dochód i oblicza zaliczkę na podatek dochodowy. Kwestia ta była przedmiotem interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 7 marca 2013 r. (ILPB3/423-510/12-4/EK): Generalną zasadą (...) jest ujęcie w rachunku podatkowym kosztu bezpośrednio związanego z przychodem w roku jego związania z odpowiadającym mu przychodem, chyba że koszt bezpośredni został poniesiony po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego po zakończonym roku podatkowym (nie późniejszym jednak niż termin określony do złożenia zeznania podatkowego) - w takim przypadku jest on potrącalny w roku podatkowym następującym po roku, którego dotyczy. W przypadku prowadzenia ewidencji uproszczonej na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości i sporządzania inwentaryzacji materiałów i towarów tylko na dzień bilansowy, wydatki na ich nabycie są w trakcie roku zaliczane w całości do kosztów w dacie zakupu. Takie ujmowanie kosztów jest jednak niezgodne z przepisem art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z którego wynika, że warunkiem koniecznym dla potrącenia kosztów bezpośrednich jest wystąpienie przychodu. (...) Wobec powyższego, w celu prawidłowego rozliczenia się z tytułu podatku dochodowego, podatnicy prowadzący uproszczone ewidencje na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości powinni sporządzać inwentaryzację materiałów, towarów i wyrobów gotowych na koniec każdego okresu sprawozdawczego, za który następuje rozliczenie z budżetem z tytułu podatku dochodowego (miesiąca bądź kwartału, jeśli wpłaca zaliczki kwartalnie). (...) stanowisko Spółki, zgodnie z którym sporządzanie spisu z natury raz w roku i korygowanie kosztów o wartość niezużytych materiałów/towarów na koniec roku podatkowego (kalendarzowego) jest wystarczające dla prawidłowego ustalania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych, należy uznać za nieprawidłowe. Przyjęcie stanowiska Spółki oznaczałoby bowiem, że w ciągu roku można by zaliczać do kosztów uzyskania przychodów także ... Zasadniczo przedsiębiorcy będący czynnymi podatnikami VAT mają obowiązek ujmować zakupy w ewidencji VAT dla celów rozliczania podatku od towarów i usług. Jednakże nie wszystkie dokonane przez tych podatników zakupy towarów czy materiałów udokumentowane fakturami muszą być ujęte w ewidencji VAT. Kiedy zakupy nie muszą być ujęte w ewidencji VAT? Ewidencja VAT Ewidencję dla celów podatku od towarów i usług, czyli rejestr zakupu i sprzedaży VAT zobowiązani są prowadzić podatnicy czynni VAT, z pewnymi wyjątkami. Ewidencji tej nie muszą prowadzić podatnicy: ● zwolnieni podmiotowo z podatku VAT; ● wykonujący czynności wyłącznie zwolnione z podatku od towarów i usług. W pozostałych przypadkach podatnicy zobowiązani są do prowadzenia ewidencji, która będzie zawierała takie elementy jak: ● kwoty, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego i te, które takiego prawa nie dają (odrębnie określa kwoty podatku naliczonego i kwoty netto), ● dane do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, ● wysokość podatku należnego, ● kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego o tym na naszym FORUM! Prawidłowe sporządzanie deklaracji VAT Jak wynika z powyższych wytycznych, ewidencja prowadzona dla celów rozliczenia podatku VAT ma umożliwić prawidłowe sporządzenie deklaracji VAT. Tak więc podatnicy dokonujący sprzedaży opodatkowanej, by móc odliczyć podatek VAT naliczony, zobowiązani są do ujmowania w niniejszej ewidencji wszystkich faktur zakupowych uprawniających do odliczenia tego podatku. Co jednak w sytuacji gdy podatnik korzysta ze zwolnienia bądź dokonuje sprzedaży mieszanej? Jak ewidencjonować zakupy związane wyłącznie ze sprzedażą zwolnioną? Zgodnie z obowiązującymi przepisami w ewidencji VAT nie ma obowiązku ujmowania zakupów związanych: ● wyłącznie z czynnościami zwolnionymi, ● z czynnościami nieopodatkowanymi, ● z czynnościami od których nie przysługuje prawo do odliczenia podatku Różnice kursowe w KPIR Tak więc, jeśli podatnik dokonuje zakupów związanych ze sprzedażą nieopodatkowaną, bądź gdy zakupy te nieuprawniają do odliczenia podatku VAT naliczonego, to nie musi ujmować ich w ewidencji VAT, nawet jeśli zobowiązany jest takową prowadzić. Wynika to z faktu, iż wydatki takie nie mają wpływu na prawidłowość rozliczenia VAT oraz wysokość zobowiązania podatkowego. Jednakże ujmowanie takich zakupów w odrębnych rubrykach jako nieuprawniające do odliczenia VAT nie będzie uznawane za błąd. Zobacz: Skrócona nazwa firmy na fakturze Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE Podatnik nie ma obowiązku ujmowania w ewidencji VAT faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku, nieopodatkowanymi oraz od których nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Podstawowym obowiązkiem podatnika wykonującego działalność gospodarczą (w rozumieniu definicji jaka została zawarta w ustawie o VAT) jest prowadzenie ewidencji, na podstawie której sporządza się miesięczną lub kwartalną deklarację podatkową. Podatnik przez cały okres rozliczeniowy na bieżąco (lub tuż po jego zakończeniu) w ww. ewidencji dokonuje wpisów odzwierciedlających dokonane transakcje gospodarcze. Następnie przenosi je (w ujęciu zbiorczym) do deklaracji podatkowej. Przedmiotową ewidencję dla celów VAT podatnik musi prowadzić niezależnie od innych tego typu rejestrów (ksiąg rachunkowych, książki przychodów i rozchodów itp.). Każda regulacja podatkowa posiada bowiem w przedmiotowym zakresie odrębne wymogi. W przypadku VAT podatnicy najczęściej prowadzą dwie niezależne ewidencje: pierwszą, w której odzwierciedlają dokonaną w okresie rozliczeniowym sprzedaż (zwyczajowo nazywaną rejestrem sprzedaży) oraz drugą, w której wykazywane są zakupy (tzw. rejestr zakupów). Sprawa jest prosta dla podatników dokonujących sprzedaży opodatkowanej. Ci bowiem, aby odliczyć podatek naliczony muszą wykazać w rejestrze zakupu (a następnie w deklaracji VAT-7) wszystkie faktury zakupu z jakich ww. prawo im przysługuje. Natomiast podatnicy VAT, którzy dokonują sprzedaży korzystającej ze zwolnienia od podatku VAT (zw) bądź też tzw. sprzedaży mieszanej (czyli zarówno opodatkowanej podatkiem VAT jak i z niego zwolnionej) bardzo często mają wątpliwości dotyczące kwestii ewidencjonowania zakupów związanych wyłącznie ze sprzedażą zwolnioną (czyli taką, która nie daje prawa do odliczenia podatku naliczonego). Skoro bowiem prawo do odliczenia podatku naliczonego im nie przysługuje prowadzenie ewentualnej ewidencji w ww. zakresie uważają za nadmierne świadczy odpłatne usługi stomatologiczne. Działalność ta jest objęta zwolnieniem z podatku od towarów i usług. Spółka nabywa towary, które są następnie wykorzystywane przy świadczeniu omawianej kategorii usług (przykładowo narzędzia stomatologiczne, leki, wypełnienia). Spółka jest czynnym podatnikiem VAT. Dodatkowo, obok działalności zwolnionej z podatku VAT (zdecydowanie przeważającej) Spółka wykonuje także działalność opodatkowaną tym podatkiem ( najem powierzchni). Zatem pojawia się pytanie czy Spółka ma obowiązek wprowadzać do rejestru zakupu dane dotyczące zakupów ( cena netto, brutto), które są w 100 % wykorzystywane do świadczenia usług stomatologicznych (zwolnionych z podatku).Ustawodawca w przepisie art. 109 ust. 3 ustawy o VAT wskazuje, że podatnik ma obowiązek prowadzić ewidencję dla celów VAT. Jak z niego wynika, podatnicy VAT czynni (czyli inni niż podatnicy wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 [zwolnienie przedmiotowe] oraz zwolnieni od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 [zwolnienie podmiotowe] ustawy o VAT), mają obowiązek prowadzić tzw. ewidencję standardową. Jednakże ustawodawca określił również ściśle co w przedmiotowej ewidencji winno się zawierać. Ewidencja podatnika VAT czynnego ta musi posiadać następujące elementy:1. kwoty określone w art. 90 ustawy o VAT,2. dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania,3. wysokość VAT należnego,4. kwoty VAT naliczonego obniżające kwotę VAT należnego,5. kwotę VAT podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu,6. inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej. Jak wynika z punktu pierwszego ww. listy, ewidencja prowadzona dla celów VAT powinna zawierać kwoty określone w art. 90. Przepis art. 90 ustawy o VAT stanowi zaś, że w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (ust. 1). Polecamy: serwis KosztyJeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (…) (ust. 2). Proporcję (...) ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo (ust. 3).Polecamy: serwis Podatki osobisteJednocześnie z objaśnień do deklaracji VAT-7 wynika, że w części D tej deklaracji (rozliczenie podatku naliczonego) wykazuje się wyłącznie wartość towarów i usług oraz kwotę podatku naliczonego (z uwzględnieniem korekt), w takiej wysokości w jakiej podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od należnego lub zwrot podatku naliczonego na zasadach określonych w przepisach art. 86-92 ustawy o VAT, z uwzględnieniem przepisów wykonawczych, w okresie rozliczeniowym, za który składana jest deklaracja. Biorąc pod uwagę powyższe należy więc stwierdzić, iż z treści art. 109 ust. 3 ustawy o VAT nie wynika obowiązek ujmowania zakupów związanych wyłącznie z czynnościami zwolnionymi, nieopodatkowanymi oraz od których nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego (ww. przepis nakazuje ujmować w ewidencji nabycia towarów i usług związane wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi oraz z czynnościami opodatkowanymi i zwolnionymi). Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia r. (sygn. IPPP2/443-1882/08-2/BM).